9.12.2023
Wizyta w Centrum Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach
W dniu 8 grudnia 2023r, Dyrektor Zespołu Szkół nr 2 w Jędrzejowie – Janusz Adamczyk, wraz z nauczycielką biologii – dr Katarzyną Waligórską uczestniczyli w Konferencji, która odbyła się w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach, wchodzącego w skład Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych. Ośrodek powstał dzięki Funduszom Europejskim w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020. Oś priorytetowa 4. „Dziedzictwo naturalne i kulturowe. Działanie 4.5 – „Ochrona i wykorzystanie obszarów cennych przyrodniczo”. Konferencję rozpoczął Dyrektor Ośrodka - Pan dr inż. Tomasz Hałatkiewicz. Gościem specjalnym był Pan Marek Jońca – członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego, który w swoim wystąpieniu przedstawił zebranym historię powstania tego miejsca oraz podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do zrealizowania projektu. Uczestnicy Konferencji obejrzeli impresję filmową pt: „Ponidzie na Ziemi”, zwiedzili Nidarium, zagrodę zwierząt i uczestniczyli w warsztatach zielarsko-edukacyjnych. Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach – Ośrodek Edukacyjno-Muzealny Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych znajduje się na obszarze Niecki Nidziańskiej (mezoregion Dolina Nidy), w regionie zwanym Ponidziem. Położony jest w północnej części Nadnidziańskiego Parku Krajobrazowego, znanego z występowania: gipsów, wapieni, licznych rezerwatów przyrody chroniących unikalną roślinność stepową, przydrożnych figur i kapliczek, cennych zabytków kultury materialnej oraz urokliwych krajobrazów. Szczególnie interesująca pod względem przyrodniczym, jest znajdująca się w bliskim sąsiedztwie Ośrodka, dolina rzeki Nidy tworząca na tym odcinku unikatową strukturę geomorfologiczną tzw. deltę śródlądową. Charakterystycznymi elementami jej krajobrazu są liczne meandry, starorzecza, zabagnienia i oczka wodne oraz porastające ten obszar podmokłe olsy i zadrzewienia nadwodne, będące ostoją ptaków wodno – błotnych. Niewątpliwą atrakcję Ośrodka stanowi znajdujące się w obiekcie tzw. „Nidarium”. To ogromne wielkogabarytowe akwarium biotopowe o pojemności ok. 24 tys. litrów, które odzwierciedla życie panujące w rzece Nidzie. Dzięki temu mamy możliwość obserwacji i podglądania gatunków roślin i zwierząt występujących w ekosystemie wodnym. Na terenie Ośrodka położona jest również zabytkowa stacyjka kolejki wąskotorowej „Umianowice”. Jej budynek został zaadoptowany na cele ekspozycyjne i rekreacyjne.
Kolejną atrakcją jest dawna wieża ciśnień. Znajduje się na niej taras widokowy, który stanowi doskonałe miejsce do prowadzenia obserwacji ornitologicznych i podziwiania rozległej doliny rzeki Nidy oraz panoramy okolic Umianowic. Wędrując po terenie Ośrodka można usłyszeć pohukiwanie puszczyka czy nawoływanie sokoła, ptaków przebywających w wolierach, które z różnych powodów potrzebują naszej pomocy i opieki. Oprócz tych „dzikich” gatunków w specjalnych zagrodach dla zwierząt hodowlanych „na wybiegu prezentują się” zwierzęta gospodarskie: konik polski, krowa białogrzbieta, owce, kozy oraz różni przedstawiciele drobiu. Różnorodność i bogactwo przyrody żywej i nieożywionej oraz zaplecze edukacyjne Ośrodka są doskonałą bazą do prowadzenia edukacji przyrodniczej. Obcowanie z przyrodą sprzyja budowaniu i wspieraniu relacji młodego człowieka ze światem przyrody. Ideą zajęć edukacyjnych jest przybliżenie uczestnikom lokalnego świata przyrody, roślin i zwierząt oraz poznanie zależności istniejących między nimi a człowiekiem. Malownicze krajobrazy, urozmaicone wielobarwną mozaiką pól, bogactwo przyrody żywej zachwycają oraz dają poczucie wytchnienia i odpoczynku.
Działalność edukacyjna Oddziału Zespołu Parków w Umianowicach skoncentrowana jest na prowadzeniu zajęć w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach i jego otoczeniu. Ta baza edukacyjna stwarza doskonałe warunki do prowadzenia całorocznych spotkań przyrodniczych. Edukacja prowadzona przez pracowników ZŚiNPK jest bezpłatna. Zajęcia odbywają się od wtorku do piątku w godz. od 8.30 do 14:30. Warunkiem udziału w zajęciach jest dokonanie uprzedniej rezerwacji (telefonicznie lub osobiście) oraz przesłanie wypełnionego i podpisanego formularza rezerwacji zajęć (na minimum 14 dni przed ustalonym terminem zajęć). Formularz dostępny jest w zakładce „POBIERZ”, która znajduje się na stronie internetowej Ośrodka. Zajęcia edukacyjne przeznaczone są dla grup zorganizowanych zgłaszanych przez placówki oświatowe i opiekuńczo – wychowawcze oraz organizacje nieprowadzące działalności zarobkowej w zakresie turystyki. Jednorazowo w zajęciach może uczestniczyć grupa do 50 osób – z opiekunami. Tematyka dostosowana jest do zakresu wiedzy oraz wieku uczestników. Obejmuje zagadnienia dotyczące walorów przyrodniczych, historycznych, kulturowych i krajobrazowych parków krajobrazowych na Ponidziu oraz czynnych metod ochrony przyrody.
Najlepszą formą podsumowania przyrodniczych spotkań są wspólne gry edukacyjne, quizy czy zajęcia plastyczne, które pozwalają utrwalić zdobytą wiedzę oraz w twórczy sposób rozwijać umiejętności manualne. Program edukacji realizowany jest w formie: pogadanek, prelekcji – połączonych z aktywizacją uczestników do dyskusji, warsztatów, gier i zabaw terenowych, akcji ekologicznych, konkursów, sympozjów i konferencji oraz imprez otwartych, takich jak ekopikniki i festyny. Zajęcia stacjonarne prowadzone są w salach: edukacyjnej i edukacyjno – konferencyjnej, wyposażonych w sprzęt multimedialny oraz w „Nidarium”. Zajęcia terenowe realizowane są przy wykorzystaniu bazy edukacyjnej znajdującej się na terenie Ośrodka oraz w jego sąsiedztwie:
- w budynku stacyjki „Umianowice”,
- na wieży widokowej,
- przy wolierach dla ptaków,
- przy zagrodach dla zwierząt,
- przy zagrodzie dla krów i koników polskich na terenie delty Nidy,
- na ścieżkach dydaktycznych wyznaczonych w pobliżu Ośrodka.
Zachęcamy zatem wszystkich do odwiedzenia tego miejsca, którego walory przyrodnicze, mozaika siedlisk, różnorodności świata roślin i zwierząt oraz bogata historia regionu sprawią,
że czas tam spędzony będzie dla uczestników źródłem nowych wiadomości o naszej małej Ojczyźnie. Pracownicy z pewnością postarają się rozbudzić ciekawość do natury i szacunek do każdego nawet najmniejszego organizmu oraz uwrażliwić na główne przyczyny degradacji środowiska i zainicjować działania zmierzające do ochrony wartości tych terenów. Więcej informacji znajduje się na stronie: https://www.pk.kielce.pl/osrodek-edukacji-w-umianowicach/. Proponujemy szczególnie odwiedzić Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach - Wychowcom i uczniom klas pierwszych w ramach integracji klasowej.
Katarzyna Waligórska